MEISJE HERINNERT ZICH DAT ZIJ VERPLEEGSTER WAS IN DE NEGENTIENDE EEUW. 
Angela Mahony werd geboren in Cork in het zuiden van Ierland en toen ze bijna twee was, verhuisden haar ouders naar Poole in Dorset, Engeland. Dit was de eerste keer dat Angela en haar ouders buiten Ierland kwamen. De kleine Angela was zelfs nog nooit buiten haar geboorteplaats geweest. Het kostte het gezin een aantal dagen om hun nieuwe huis op orde te krijgen, maar op de derde dag besloot Angela's moeder, Kathleen, wat winkels te gaan bekijken en het meisje voor een wandeling mee te nemen. Op dat allereerste tochtje kwamen ze langs Barclay House, het grote bankgebouw. Het kind raakte helemaal opgewonden en begon luidkeels te roepen: Kijk mamma, dat is mijn ziekenhuis. Daar was ik verpleegster. Haar moeder legde haar uit dat het grote gebouw geen ziekenhuis was, maar het kantoor van een grote bank.

Ze legde Angela uit dat de mensen in de bank voor het geld van andere mensen zorgen. Vervolgens zei ze tegen haar dochter: Dus zijn er hier geen verpleegsters, Angie. Angela wilde niets horen van haar moeders uitleg, maar raakte zo mogelijk nog meer opgewonden en herhaalde haar eerste verklaring: Het is een ziekenhuis. Het gebouw aanwijzend voegde ze eraan toe: Ik was daar verpleegster toen ik vroeger hier was.Haar moeder vroeg wat ze bedoelde, en wees Angela erop dat ze nog maar drie dagen geleden hier aangekomen waren en dat dit de eerste keer was dat zij beiden langs deze weg liepen. Angela's reactie was: Toen ik verpleegster was, liep ik altijd langs deze weg, met mijn lange jurk aan en mijn verpleegsterskap op. Ze omschreef haar uniform als een lange jurk, met daaroverheen een eveneens lang wit schort en een vreemdsoortig kapje. Kathleen ging met het kind naar huis en dacht niet meer aan wat de kleuter had gezegd, maar toen ze een paar dagen later opnieuw langs Barclay House kwamen raakte Angie weer erg opgewonden en herhaalde dat zij hier vroeger als verpleegster had gewerkt. Deze keer was ook Angela's vader, Desmond, erbij. Toen hij zijn dochtertjes opmerkingen hoorde, wendde hij zich tot zijn vrouw en vroeg: Waar heeft zij het over?

Kathleen vertelde hem wat zich had voorgedaan op hun vorige wandeling langs de bank. Maar dat is belachelijk, zei Desmond. Hoe komt ze aan die onzin? Kathleen vertelde haar man dat ze net zo perplex stond als hij en merkte verder op dat ze onder hun familie of vrienden geen verpleegsters hadden, die Angela daarover iets verteld zouden kunnen hebben. Bovendien, zei Kathleen, lijkt het alsof ze deze buurt herkent en blijft ze volhouden dat er hier eigenlijk een ziekenhuis zou moeten zijn. Desmond is een man die graag de dingen tot op de bodem uitzoekt, dus vroeg hij aan Angela: Wat heb je mamma allemaal voor gekke dingen verteld, Angie? Je weet dat je nooit verpleegster bent geweest, lieve schat. Heb je met je poppen verpleegstertje gespeeld? Angela's antwoord was heel duidelijk. Ze zei tegen haar vader: Niet met mijn poppen, pappa, met grote mensen. Vervolgens wees ze weer naar het bankgebouwen zei: Het was daar in dat gebouw, toen ik hier de vorige keer was. Ik was daar verpleegster. Vanaf die dag vertelde ze iedere keer wanneer ze langs het gebouw kwamen hetzelfde verhaal.

Naarmate de maanden verstreken en Angela steeds beter leerde praten, kon ze veel meer bijzonderheden over haar vorige leven aan haar verbijsterde ouders vertellen. Ze zei dat er een heleboel zieke mensen waren waarvoor ze moest zorgen, en dat ze lange dagen maakte. Angela herinnert zich ook nachtdienst te hebben gehad en ze zei tegen haar moeder: Soms moest ik de hele nacht opzitten om voor de zieke mensen te zorgen. Het was heel donker en ik vond er niets aan. Omdat Angela nooit van haar verhaal afweek, vraagt haar moeder zich af of er iets van waarheid kan schuilen in de herinneringen  van haar dochtertje. Kathleen zegt: Wat me aan het denken zet is het feit dat Angela nooit een ander verhaal dat hiermee vergelijkbaar is ophangt. Als ze altijd maar verhalen over zichzelf zou vertellen, zou ik het allemaal kunnen toeschrijven aan een levendige fantasie. Maar ze geeft altijd weer hetzelfde verslag van haar tijd als verpleegster en heeft nooit vergelijkbare verhalen over andere levens verteld. Ik ben dus geneigd te geloven dat ze zich echt iets uit haar verleden herinnert. Kathleen zegt dat alle moeders zich wel bewust zijn van het feit dat hun kinderen kunnen vervallen in kleine dagdroompjes en dan soms met de meest vergezochte verhalen op de proppen kunnen komen.

Wat hierbij opvalt, zegt Kathleen, doelend op Angela's relaas, is dat kinderen normaal gesproken altijd wel iets vergeten, stukken weglaten, of in hun eigen verhaal verstrikt raken en dan uiteindelijk vier of vijf verschillende varianten vertellen. Daarmee vallen ze dan door de mand. Maar Angie's relaas over haar verpleegstersschap verandert nooit. Daarom heb ik het gevoel dat haar herinneringen echt zijn en ze alles niet zomaar verzint. Toen Angela's verhaal nader onderzocht werd, kwam aan het licht dat er vroeger naast het huidige Barc1ay House een oud armenhuis was - iets dat de ouders absoluut niet wisten. Het stond bekend als het Verenigd Armenhuis en werd gebouwd in 1838. Zoals in alle armenhuizen waren er natuurlijk verpleegsters in dienst om voor de zieken te zorgen. Vervolgens bleek dat het armenhuis in 1900 werd omgebouwd tot hospitaal. In de archieven is terug te vinden dat de beheerders van het hospitaal zeer kritisch waren ten aanzien van de kwaliteit van de aangestelde verpleegsters. Het hospitaal maakte uiteindelijk deel uit van het oude ziekenhuis in Poole, dat in die tijd bekend stond als: Het Comelia Ziekenhuis, genoemd naar Lady Comelia Wimborne, die het financierde.

Het is dus heel goed mogelijk dat Angela als verpleegster in een van de drie instellingen heeft gewerkt - het armenhuis, het hospitaal of het Comelia Ziekenhuis. Door het systeem van de Armenwet waaronder het armenhuis en het hospitaal vielen, was er een aanzienlijk verloop in het verplegend personeel. De minimale leeftijd voor verpleegsters in het armenhuis was in 1873 gesteld op vijfentwintig jaar. Vanaf 1900 toen het armenhuis veranderde in hospitaal, werd deze leeftijd tot tweeëntwintig jaar verlaagd, en de verpleegsters mochten niet in dienst blijven als zij trouwden. Hoewel de algemene omstandigheden in de Armenwetinstellingen door het hele land zeer ongunstig waren voor zowel de patiënten als het verplegend personeel, stond het armenhuis in Poole beter bekend dan de meeste andere. De kinderen werden er iets beter behandeld dan in vele andere armenhuizen en kregen meer individuele aandacht. Zij leerden netten maken, die gebruikt werden voor de belangrijke vishandel van Poole met Newfoundland en Labrador. Een jong meisje dat in die tijd voor het verpleegstersberoep koos, kon ofwel in een ziekenhuis als leerling worden aangenomen, waar zij een driejarige cursus volgde, of naar het armenhuis gaan en meteen ongeschoold assistente worden.

Het zal interessant zijn te zien of de kleine Angela Mahony het verpleegstersberoep kiest wanneer ze volwassen is. Nu is ze pas vier jaar oud en te jong om zelfs maar te denken over wat haar toekomstige baan zou kunnen zijn. Zou ze inderdaad verpleegster worden dan zal ze wel een heel andere levensstijl kennen dan die van verpleegsters in de negentiende-eeuwse armenhuizen. Angela is heel intelligent en gehoorzaam en schijnt een heel eigen zelfdiscipline te hebben, wat nogal ongewoon is voor zo'n jong kind. Vanaf haar derde kon ze al lezen en schrijven en ze heeft een opmerkingsvermogen waar de meeste volwassenen versteld van staan. Kathleen zegt: Het is meer dan eens gebeurd dat mensen me op straat aanhouden wanneer ik met Angie boodschappen doe en opmerken hoe ouderwets ze is. En meestal draait het wel op hetzelfde uit en zeggen ze: O, maar die is hier al eens eerder geweest. Angie's moeder glimlacht stilletjes wanneer ze deze opmerkingen hoort. Ze vraagt zich af wat die onbekende mensen zouden zeggen als ze Angie's verhaal horen dat ze in haar vorige leven verpleegster was.
A.M.P. 


counter free
Google Analytics Alternative